Poem58

HomeIranPoetryShahnameh Ferdowsi

چـنان  بد  که  روزي  چنان  کرد راي
کـه   در   پادشاهي  بجنـبد  ز  جاي
برون   رفـت   با   ويژه‌گردان   خويش
که  با  او  يکي بودشان راي و کيش
سوي   کـشور   هـندوان   کرد   راي
سوي  کابـل  و  دنـبر  و  مرغ و ماي
بـه     هر     جايگاهي     بياراسـتي
مي  و  رود  و  رامشگران خواسـتي
گـشاده   در   گنـج   و   افگنده   رنـج
برآيين    و    رسـم   سراي   سپـنـج
ز   زابـل   به  کابـل  رسيد  آن  زمان
گرازان   و   خـندان   و   دل  شادمان
يکي     پادشا     بود     مـهراب    نام
زبر  دست  با  گنج  و  گسـترده  کام
بـه    بالا    بـه    کردار    آزاده   سرو
بـه  رخ  چون  بهار  و  به  رفتـن  تذرو
دل   بـخردان   داشت   و  مـغز  ردان
دو   کـتـف   يلان   و   هـش   موبدان
ز    ضـحاک    تازي    گـهر    داشـتي
بـه   کابـل   همه   بوم   و  برداشتي
هـمي  داد  هر  سال  مر سام ساو
کـه   با  او  به  رزمش  نـبود  ايچ  تاو
چو  آگـه  شد  از  کار  دسـتان  سام
ز     کابـل     بيامد     بـهـنـگام     بام
ابا     گـنـج     و    اسـپان    آراستـه
غـلامان   و   هر   گونه‌اي   خواستـه
ز  دينار  و  ياقوت  و  مشـک  و  عـبير
ز   ديباي   زربـفـت   و   چيني  حرير
يکي      تاج     با     گوهر     شاهوار
يکي     طوق     زرين    زبرجد    نـگار
چو   آمد   به   دسـتان  سام  آگـهي
کـه     مـهراب    آمد    بدين    فرهي
پذيره    شدش   زال   و   بـنواخـتـش
بـه    آيين   يکي   پايگه   ساخـتـش
سوي    تـخـت    پيروزه    باز   آمدند
گـشاده    دل    و   بزم   ساز   آمدند
يکي      پـهـلواني     نـهادند     خوان
نشـسـتـند    بر    خوان    با   فرخان
گـسارنده    مي    مي‌آورد    و   جام
نـگـه     کرد    مـهراب    را    پورسام
خوش    آمد    هـماناش    ديدار    او
دلـش   تيز   تر   گـشـت   در  کار  او
چو  مهراب  برخاسـت  از  خوان  زال
نـگـه   کرد   زال   اندر  آن  برز  و  يال
چـنين   گـفـت   با   مهتران   زال   زر
کـه   زيبـنده‌تر   زين   که   بندد  کـمر
يکي     نامدار     از     ميان     مـهان
چـنين   گفـت   کاي   پهلوان   جهان
پـس    پرده    او   يکي   دخـترسـت
که  رويش  ز  خورشيد روشن‌ترست
ز  سر  تا  بـه  پايش  بـه  کردار  عاج
به رخ چون بهشت و به بالا چو ساج
بران سفت سيمنش مشکين کمند
سرش  گشته  چون  حلقه  پاي‌بـند
رخانـش   چو   گلنار   و   لـب  ناردان
ز  سيمين  برش  رسـتـه  دو  ناروان
دو  چشمش  بسان  دو نرگس بـباغ
مژه     تيرگي     برده     از    پر    زاغ
دو     ابرو     بـسان     کـمان     طراز
برو    توز    پوشيده    ازمـشـک    ناز
بهشـتيسـت     سرتاسر     آراستـه
پر   آرايش   و   رامـش  و  خواسـتـه
برآورد   مر   زال   را   دل   بـه  جوش
چـنان  شد  کزو  رفـت  آرام  وهوش
شـب  آمد  پر  انديشه بنشست زال
بـه  ناديده  برگشت  بي‌خورد  و هال
چو   زد   بر   سر   کوه  بر  تيغ  شيد
چو   ياقوت  شد  روي  گيتي  سـپيد
در    بار    بـگـشاد    دسـتان    سام
برفـتـند     گردان    بـه    زرين    نيام
در       پـهـلوان       را      بياراسـتـند
چو     بالاي    پرمايگان    خواسـتـند
برون   رفـت   مـهراب   کابـل   خداي
سوي    خيمـه    زال   زابـل   خداي
چو      آمد     بـه     نزديکي     بارگاه
خروش  آمد  از  در  که  بگـشاي  راه
بر     پـهـلوان     اندرون     رفـت    گو
بـسان     درخـتي    پر    از    بار    نو
دل   زال   شد   شاد  و  بـنواخـتـش
ازان     انجـمـن    سر    برافراختـش
بـپرسيد  کز  من  چه  خواهي بخواه
ز  تـخـت  و  ز  مهر  و  ز  تيغ  و کـلاه
بدو    گـفـت    مـهراب   کاي   پادشا
سرافراز    و    پيروز    و   فرمان   روا
مرا     آرزو     در     زمانـه    يکيسـت
کـه   آن   آرزو  بر  تو  دشوار  نيسـت
کـه  آيي  به  شادي سوي خان من
چو  خورشيد  روشن  کني جان مـن
چنين  داد پاسخ که اين راي نيست
بـه  خان  تو  اندر  مرا  جاي  نيسـت
نـباشد    بدين    سام    همداسـتان
هـمان   شاه  چون  بشنود  داستان
که  ما  مي‌گساريم و مستان شويم
سوي   خانـه   بت   پرسـتان  شويم
جزان  هر  چه  گويي تو پاسخ دهـم
بـه     ديدار    تو    راي    فرخ    نـهـم
چو    بـشـنيد    مـهراب   کرد   آفرين
بـه   دل   زال   را   خواند  ناپاک  دين
خرامان   برفـت   از   بر   تـخـت  اوي
هـمي   آفرين  خواند  بر  بخـت  اوي
چو  دستان  سام  از  پسش بنـگريد
سـتودش  فراوان  چنان  چون سزيد
ازان  کو  نه  هم  دين  و هـم راه بود
زبان     از    سـتودنـش    کوتاه    بود
برو    هيچکـس   چشم   نگماشتـند
مر    او    را   ز   ديوانـگان   داشـتـند
چو   روشـن   دل   پهـلوان   را  بدوي
چـنان    گرم   ديدند   با   گفـت‌وگوي
مر   او   را  سـتودند  يک  يک  مـهان
هـمان   کز  پس  پرده  بودش  نـهان
ز    بالا    و    ديدار    و   آهـسـتـگي
ز   بايستـگي   هم   ز   شايستـگي
دل    زال    يکـباره    ديوانه   گـشـت
خرد  دور  شد  عشق فرزانه گشـت
سـپـهدار      تازي     سر     راسـتان
بـگويد     برين    بر    يکي    داسـتان
کـه  تا  زنده‌ام  چرمه  جفت منست
خـم   چرخ   گردان   نهفت   منسـت
عروسـم    نـبايد    کـه    رعنا   شوم
بـه     نزد    خردمـند    رسوا    شوم
از  انديشگان  زال  شد  خستـه  دل
بران    کار    بـنـهاد    پيوسـتـه    دل
هـمي  بود  پيچان  دل از گفت‌وگوي
مـگر     تيره     گردد     ازين     آبروي
هـمي  گشت  يکچند  بر  سر سپهر
دل     زال    آگـنده    يکـسر    بـمـهر