Poem515

HomeIranPoetryShahnameh Ferdowsi

چوبـشـنيد     بـهرام     کز     روزگار
چـه    آمد    بران    نامور    شـهريار
نـهادند   بر   چشم   روشنـش  داغ
بـمرد   آن   چراغ   دو  نرگس  بـباغ
پـسر   برنشست  از  بر  تخت  اوي
بـپا   اندر   آمد   سر   وبـخـت  اوي
ازان   ماند   بـهرام   اندر   شگـفـت
بـپژمرد     وانديشـه    اندر    گرفـت
بـفرمود     تا    کوس    بيرون    برند
درفـش   بزرگي   بـه   هامون   برند
بنـه    برنـهاد    وسپـه    برنشست
بـپيکار   خـسرو   ميان   را   ببست
سـپاهي      بـکردار      کوه     روان
هـمي‌راند    گـسـتاخ    تا    نهروان
چوآگاه   شد   خـسرو   از   کاراوي
غـمي   گشـت  زان  تيز  بازار  اوي
فرسـتاد          بيدار         کارآگـهان
کـه       تا      بازجويند      کارجـهان
بـه   کارآگهان   گفت  راز  ازنخست
زلشـکر    هـمي‌کرد   بايد   درست
کـه  بااو  يکي  اند  لشکر  به جنگ
وگر   گردد   اين   کار   ما  با  درنـگ
دگر     آنـک    بـهرام    در    قلـبـگاه
بود     بيشـتر    گر    ميان    سـپاه
چگونـه     نـشيند     بهـنـگام     بار
برفـتـن    کـند    هيچ   راي   شکار
برفـتـند      کارآگـهان      از     درش
نـبود   آگـه   از   کار   وز   لشـکرش
چو   رفـتـند   و   ديدند   و   بازآمدند
نـهاني      بر      او      فراز     آمدند
کـه   لشـکر   بهرکار   با  اويکيست
اگر   نامدارسـت   وگر   کودکيسـت
هرانگـه   کـه   لشکر   براند  به  راه
بود    يک   زمان   در   ميان   سـپاه
زماني   شود   بر   سوي   ميمـنـه
گـهي   بر  چپ  و  گاه  سوي  بنـه
هـمـه    مردم    خويش   دارد   براز
بـبيگانـگانـشان         نيايد         نياز
بـکردار     شاهان     نـشيند    بـبار
هـمان  در  در  و دشت جويد شکار
چواز   رزم   شاهان   نراند   هـمي
همـه   دفـتر   دمنه  خواهد  همي
چنين  گفت خسرو بدستور خويش
کـه  کاري  درازست  ما را به پيش
چو  بهرام  بر  دشمن  اسپ افکـند
بدريا       دل       اژدها      بـشـکـند
دگر     آنـک    آيين    شاهنـشـهان
بياموخـت     از     شـهريار    جـهان
سيم  کش کليله است ودمنه وزير
چون  او  راي  زن  کـس  ندارد دبير
ازان  پس  ببندوي  و گستهم گفت
کـه  ما  با  غم و رنج گشتيم جفت
چوگردوي  و  شاپور  و  چون انديان
سـپـهدار         ارمينيه         رادمان
نشـسـتـند    با    شاه   ايران   براز
بزرگان          فرزانـه          رزمـساز
چـنين  گفت  خسرو  بدان  مهتران
کـه   اي  سرفرازان  و  جنگ  آوران
هرآن  مغز  کو  را  خرد  روشنسـت
زدانـش  يکي  بر  تنش جوشنست
کـس   آنرا   نـبرد   مـگر   تيغ  مرگ
شود   موم   ازان  زخـم  پولاد  ترگ
کـنون   مـن   بسال  ازشما  کهترم
براي     جواني    جـهان    نـسـپرم
بـگوييد      تا     چاره     کارچيسـت
بران    خستـگيها    پرآزار   کيسـت
بدو    گـفـت    موبد   انوشـه   بدي
هـمـه   مـغز   را   فر   وتوشه  بدي
چوپيدا   شد   اين  راز  گردنده  دهر
خرد    را    ببـخـشيد    بر    چاربـهر
چونيمي    ازو   بـهره   پادشاسـت
کـه  فر  و  خرد  پادشا را سزاست
دگر        بـهره        مردم       پارسا
سديگر         پرسـتـنده         پادشا
چو   نزديک   باشد   بـشاه   جـهان
خرد   خويشـتـن   زو   ندارد   نـهان
کـنون   از   خرد  پاره‌يي  ماند  خرد
کـه   دانا   ورا  بهر  دهقان  شـمرد
خرد   نيسـت   با   مردم  ناسـپاس
نه  آنرا  که او نيست يزدان شناس
اگر   بشـنود   شهريار   اين  سخـن
کـه    گفتـسـت   بيدار   مرد   کهن
بدو  گفت  شاه  اين  سخـن گر بزر
نويسـم  جز  اين  نيست  آيين و فر
سخـن   گفتن   موبدان   گوهرست
مرا    در   دل   انديشـه   ديگرسـت
کـه  چون  اين  دو لشکر برابر شود
سر    نيزه‌ها    بر   دو   پيکر   شود
نـباشد    مرا    نـنـگ    کز   قلبـگاه
برانـم   شوم   پيش   او   بي‌سـپاه
بـخوانـم     بـه     آواز     بـهرام     را
سـپـهدار      بدنام      خودکام     را
يکي   ز   آشتي   روي  بنـمايمـش
نوازمـش    بـسيار    و   بستايمش
اگر   خود   پذيرد   سـخـن   بـه  بود
کـه    چون   او   بدرگاه   برکـه   بود
وگر  جنگ  جويد  منم  جنـگ  جوي
سـپـه   را   بروي   اندر   آريم  روي
هـمـه    کاردانان    بدين   داسـتان
کـجا   گفـت   گشتند   همداستان
بزرگان       برو      آفرين      خواندند
ورا      شـهريار      زمين     خواندند
همي‌گفت  هرکس که اي شهريار
زتو       دور       بادا      بد      روزگار
تو     را    باد    پيروزي    و    فرهي
بزرگي    و    ديهيم   شاهنـشـهي
چنين گفت خسرو که اين باد وبس
شکسـت   و  جدايي  مبيناد  کس
سـپـه   را   ز   بغداد  بيرون  کشيد
سراپرده   نور   بـه   هامون  کـشيد
دو  لشکر  چو  تنگ اندر آمد بـه راه
ازان   روسپـهـبد   وزين  روي  شاه
چوشمـع  جهان  شد  بخم  اندرون
بيفـشاند   زلـف   شب   تيره   گون
طـلايه         بيامد        زهردوسـپاه
کـه   دارد   زبدخواه   خود   را  نـگاه
چو   از  خنجر  روز  بگريخـت  شـب
همي‌تاخت سوزان دل وخشک لب
تـبيره     برآمد    زهر    دو    سراي
بدان   رزم   خورشيد  بد  رهـنـماي
بگستهـم    وبـندوي    فرمود   شاه
کـه    تا    برنـهادند    زآهـن    کـلاه
چـنين    با    بزرگان   روشـن   روان
هـمي‌راند    تا    چشمـه    نـهروان
طـلايه      بـبـهرام      شد     ناگزير
کـه   آمد   سـپـه  بر  دو  پرتاب  تير
چوبشـنيد    بـهرام    لشـکر    براند
جـهانديدگان    را   برخويش   خواند
نشـسـت   از   برابلق   مشک   دم
خـنيده    سرافراز    رويينـه    سـم
سـليحـش   يکي  هندوي  تيغ  بود
کـه   درزخـم   چون  آتش  ميغ  بود
چوبرق  درفشان  همي‌راند  اسـپ
بدسـت  چپش  ريمن  آذرگشسپ
چو  آيينه گشسپ ويلان سينه نيز
برفـتـند      پرکينـه      و     پرسـتيز
سـه     ترک    دلاور    ز    خاقانيان
بران    کين   بـهرام   بسـتـه   ميان
پذيرفته هر سه که چون روي شاه
بـبينيم      دور      ازميان      سـپاه
اگربستـه       گرکشـتـه      اورابرت
بياريم   و   آسوده   شد   لـشـکرت
زيک    روي   خسرو   دگر   پـهـلوان
ميان      اندرون      نـهروان      روان
نـظاره   بران   از   دو   رويه   سـپاه
کـه  تا  پهلوان  چون  رود  نزد  شاه