Poem475

HomeIranPoetryShahnameh Ferdowsi

وزير    خردمـند    بر    پاي   خاسـت
چنين گفت کي خسرو داد و راست
جـهان  از  بدانديش  بي  بيم گشت
وزين  مرزها  رنج  و سختي گذشت
مـگر    نامور    شنگـل   از   هـندوان
کـه    از    داد    پيچيده   دارد   روان
ز    هـندوسـتان   تا   در   مرز   چين
ز     دزدان    پرآشوب    دارد    زمين
بـه  ايران  همي  دست  يازد  به  بد
بدين    داسـتان    کارسازي    سزد
تو  شاهي  و  شنگل  نگهبان  هـند
چرا  باژ  خواهد  ز  چين  و  ز  سـند
برانديش     و    تدبير    آن    بازجوي
نـبايد     کـه     ناخوبي    آيد    بروي
چو  بشنيد  شاه  آن پرانديشـه شد
جهان پيش او چون يکي بيشه شد
چـنين  گفت  کاين  کار  من در نهان
بـسازم   نـگويم  به  کس  در  جهان
بـه     تنـها     بـبينـم     سـپاه    ورا
هـمان   رسـم   شاهي  و  گاه  ورا
شوم   پيش   او   چون  فرسـتادگان
نـگويم     بـه    ايران    بـه    آزادگان
بـشد    پاک    دسـتور   او   با   دبير
جزو    هرکـسي    آنـک    بد   ناگزير
بگفـتـند   هرگونـه   از   بيش  و  کم
بـبردند   قرطاس   و  مشک  و  قلـم
يکي  نامـه  بنوشت  پر  پـند  و  راي
پر    از    دانـش    و    آفرين   خداي
سر   نامـه   کرد  از  نخسـت  آفرين
ز  يزدان  برآنکس  که  جسـت آفرين
خداوند   هست   و  خداوند  نيسـت
همه  چيز  جفتست و ايزد يکيست
ز   چيزي   کـجا   او   دهد   بـنده  را
پرسـتـنده     و     تاج     دارنده     را
فزون   از  خرد  نيسـت  اندر  جـهان
فروزنده       کـهـتران      و      مـهان
هرانکـس  که  او  شاد  شد  از خرد
جـهان   را   بـه   کردار   بد   نسـپرد
پـشيمان  نشد  هر  که  نيکي گزيد
کـه    بد    آب    دانـش   نيارد   مزيد
رهاند     خرد     مرد     را     از    بـلا
مـبادا     کـسي     در    بـلا    مبتـلا
نخـسـتين    نـشان    خرد   آن   بود
کـه   از  بد  همه‌سالـه  ترسان  بود
بداند    تـن    خويش   را   در   نـهان
بـه   چشم  خرد  جست  راز  جهان
خرد      افـسر      شـهرياران      بود
هـمان       زيور       نامداران       بود
بداند     بد     و     نيک     مرد    خرد
بـکوشد   بـه   داد   و   بـپيچد   ز  بد
تو     اندازه     خود    نداني    هـمي
روان  را  به  خون  در نشاني هـمي
اگر        تاجدار        زمانـه       مـنـم
بـه   خوبي   و   زشتي  بهانه  منـم
تو  شاهي  کني  کي  بود راسـتي
پديد   آيد   از   هر   سوي  کاسـتي
نـه    آيين    شاهان    بود    تاخـتـن
چـنين    با    بدانديشگان   ساختـن
نياي    تو    ما    را   پرسـتـنده   بود
پدر   پيش   شاهان   ما   بـنده   بود
کـس    از   ما   نبودند   همداسـتان
کـه    دير   آمدي   باژ   هـندوسـتان
نگـه   کـن   کنون   روز  خاقان  چين
کـه  از  چين  بيامد  بـه  ايران  زمين
بـه    تاراج    داد    آنـک   آورده   بود
بـپيچيد  زان  بد  کـه  خود  کرده بود
چـنين   هـم   همي   بينم  آيين  تو
هـمان   بخـشـش   و   فره   دين  تو
مرا  ساز  جنگست  و هم خواستـه
هـمان     لـشـکر     يکدل     آراسته
ترا   با   دليران   مـن   پاي   نيسـت
بـه  هند  اندرون  لشکر آراي نيست
تو   اندر   گـماني   ز  نيروي  خويش
همي  پيش  دريا بري جوي خويش
فرسـتادم      اينـک      فرسـتاده‌يي
سـخـن‌گوي    با    دانـش   آزاده‌يي
اگر   باژ   بفرسـت   اگر   جـنـگ   را
بـه  بي‌دانشي  سخت  کن  تنگ را
ز   ما   باد   بر   جان   آنـکـس  درود
کـه  داد  و  خرد  باشدش  تار  و پود
چو  خط از نسيم هوا گشت خشک
نوشـتـند   و   بر  وي  پراگند  مشک
بـه   عـنوانـش   بر   نام   بهرام  کرد
کـه   دادش  سر  هر  بدي  رام  کرد
کـه    تاج   کيان   يافـت   از   يزدگرد
بـه    خرداد    ماه   اندرون   روز   ارد
سـپـهدار     مرز    و    نـگـهدار    بوم
سـتانـنده    باژ    سقـلاب    و    روم
بـه    نزديک   شنگل   نگهبان   هـند
ز    درياي    قـنوج    تا    مرز   سـند