Poem34

HomeIranPoetryShahnameh Ferdowsi

جـهاندار    ضـحاک    ازان   گفت‌گوي
بـه   جوش   آمد  و  زود  بنـهاد  روي
چو    شـب   گردش   روز   پرگار   زد
فروزنده     را    مـهره    در    قار    زد
بـفرمود        تا        برنـهادند       زين
بران      باد      پايان      باريک     بين
بيامد    دمان    با    سـپاهي   گران
هـمـه    نره    ديوان    جنـگ    آوران
ز    بي‌راه   مر   کاخ   را   بام   و   در
گرفـت   و   بـه   کين  اندر  آورد  سر
سـپاه    فريدون    چو    آگـه   شدند
هـمـه   سوي  آن  راه  بي‌ره  شدند
ز    اسـپان    جنـگي    فرو   ريختـند
در    آن    جاي    تنـگي   برآويخـتـند
هـمـه   بام   و  در  مردم  شـهر  بود
کـسي  کش  ز  جنگ  آوري بهر بود
هـمـه    در    هواي    فريدون    بدند
کـه   از   درد   ضـحاک   پرخون   بدند
ز   ديوارها  خشت  و  ز  بام  سـنـگ
بـه  کوي  اندرون  تيغ  و تير و خدنگ
بـباريد    چون    ژالـه    ز   ابر   سياه
پـئي    را    نـبد    بر   زمين   جايگاه
بـه  شـهر  اندرون  هر  که  برنا  بدند
چـه   پيران  که  در  جنـگ  دانا  بدند
سوي     لـشـکر     آفريدون    شدند
ز    نيرنـگ    ضـحاک    بيرون   شدند
خروشي      برآمد      ز     آتـشـکده
کـه   بر  تخـت  اگر  شاه  باشد  دده
هـمـه   پير   و   برناش   فرمان  بريم
يکايک     ز     گـفـتار     او     نـگذريم
نـخواهيم       برگاه      ضـحاک      را
مرآن       اژدهادوش       ناپاک      را
سـپاهي   و  شهري  به  کردار  کوه
سراسر   بـه  جنـگ  اندر  آمد  گروه
از  آن  شهر  روشـن  يکي  تيره گرد
برآمد   کـه   خورشيد   شد   لاجورد
پـس  آنگاه  ضحاک  شد  چاره جوي
ز   لشـکر   سوي   کاخ  بنـهاد  روي
بـه    آهـن    سراسر   بپوشيد   تـن
بدان   تا   نداند   کسش  ز  انجـمـن
به  چنگ  اندرون شست يازي کمند
برآمد       بر       بام      کاخ      بـلـند
بديد    آن    سيه   نرگـس   شـهرناز
پر   از   جادويي   با  فريدون  بـه  راز
دو رخساره روز و دو زلفش چو شب
گـشاده    بـه    نـفرين   ضحاک   لب
به  مغز  اندرش  آتش رشک خاست
بـه   ايوان  کمند  اندر  افگند  راست
نـه  از  تخت  ياد  و  نه  جان ارجمند
فرود     آمد     از    بام    کاخ    بـلـند
بـه  دست  اندرش  آبگون دشنه بود
بـه  خون  پري  چهرگان  تشنـه  بود
ز   بالا   چو   پي   بر   زمين   برنـهاد
بيامد     فريدون     بـه     کردار     باد
بران    گرزه    گاوسر    دسـت    برد
بزد  بر  سرش  ترگ بشکسـت خرد
بيامد    سروش    خجـسـتـه   دمان
مزن    گـفـت   کاو   را   نيامد   زمان
هميدون شکسته ببندش چو سنگ
بـبر   تا   دو   کوه  آيدت  پيش  تـنـگ
بـه   کوه   اندرون   بـه   بود   بـند  او
نيايد    برش    خويش    و   پيوند   او
فريدون   چو   بنـشـنيد   ناسود   دير
کمـندي   بياراسـت   از   چرم  شير
به  تندي  ببستش دو دست و ميان
کـه    نـگـشايد   آن   بند   پيل   ژيان
نـشـسـت    از   بر   تخت   زرين   او
بيفـگـند        ناخوب        آيين        او
بـفرمود   کردن   بـه   در   بر  خروش
کـه  هر  کس  که  داريد بيدار هوش
نـبايد   کـه   باشيد   با   ساز  جنـگ
نه  زين  گونه جويد کسي نام و ننگ
سـپاهي   نـبايد   کـه   به   پيشه‌ور
بـه   يک   روي   جويند  هر  دو  هـنر
يکي     کارورز     و     يکي     گرزدار
سزاوار   هر   کـس   پديدسـت   کار
چو   اين   کار  آن  جويد  آن  کار  اين
پرآشوب     گردد     سراسر     زمين
بـه   بـند   اندرست  آنکه  ناپاک  بود
جـهان    را   ز   کردار   او   باک   بود
شـما    دير    مانيد    و    خرم   بويد
بـه  رامش  سوي ورزش خود شويد
شـنيدند    يکـسر   سخنهاي   شاه
ازان     مرد     پرهيز    با    دسـتـگاه
وزان   پـس   همه   نامداران   شـهر
کـسي  کش  بد  از  تاج  وز گنج بهر
برفـتـند    با    رامـش    و    خواسته
هـمـه    دل   بـه   فرمانش   آراسته
فريدون       فرزانـه       بـنواخـتـشان
براندازه     بر    پايگـه    ساخـتـشان
هـمي   پـندشان  داد  و  کرد  آفرين
هـمي   ياد   کرد   از   جـهان  آفرين
هـمي   گفت  کاين  جايگاه  منست
بـه   نيک   اختر  بومتان  روشنسـت
کـه    يزدان    پاک    از   ميان   گروه
برانـگيخـت    ما    را   ز   الـبرز   کوه
بدان     تا     جـهان    از    بد    اژدها
بـفرمان      گرز      مـن     آيد     رها
چو   بخشايش   آورد  نيکي  دهـش
بـه   نيکي   بـبايد   سپردن   رهـش
منـم   کدخداي  جهان  سر  به  سر
نـشايد   نشستـن  به  يک  جاي  بر
وگرنـه    مـن   ايدر   هـمي   بودمي
بـسي    با    شـما    روز   پيمودمي
مـهان   پيش   او  خاک  دادند  بوس
ز    درگاه    برخاسـت   آواي   کوس
دمادم   برون  رفت  لشـکر  ز  شـهر
وزان    شـهر    نايافتـه    هيچ    بـهر
بـبردند    ضـحاک    را   بستـه   خوار
بـه   پـشـت   هيوني   برافگنده   زار
هـمي  راند  ازين  گونه تا شيرخوان
جـهان  را  چو  اين بشنوي پير خوان
بـسا  روزگارا  که  بر  کوه  و  دشـت
گذشتست  و بسيار خواهد گذشت
بران  گونه  ضحاک  را  بسته سخـت
سوي  شير  خوان  برد  بيدار  بخـت
هـمي   راند   او  را  بـه  کوه  اندرون
همي  خواست کارد سرش را نگون
بيامد   هم  آنگه  خجستـه  سروش
به  خوبي  يکي  راز گفتش به گوش
کـه   اين   بستـه  را  تا  دماوند  کوه
بـبر     همـچـنان     تازيان    بي‌گروه
مـبر   جز   کـسي   را  که  نـگزيردت
بـه   هنـگام   سختي  به  بر  گيردت
بياورد     ضـحاک     را     چون     نوند
بـه     کوه    دماوند    کردش    بـبـند
بـه   کوه  اندرون  تنـگ  جايش  گزيد
نـگـه    کرد    غاري    بـنـش   ناپديد
بياورد         مـسـمارهاي         گران
بـه   جايي  که  مغزش  نـبود  اندران
فرو  بست  دستـش  بر  آن  کوه  باز
بدان   تا   بـماند   به  سـخـتي  دراز
ببسـتـش     بران     گونـه    آويختـه
وزو    خون    دل   بر   زمين   ريخـتـه
ازو   نام   ضـحاک   چون   خاک  شد
جـهان   از   بد   او  هـمـه  پاک  شد
گسستـه  شد  از  خويش و پيوند او
بـمانده    بدان    گونـه   در   بـند   او